RELIGIEUS BEGRAVEN

Het levensbeschouwelijke landschap is zeer divers. 
Hoe is op begraafplaatsen die levensbeschouwelijke, c.q. religieuze verscheidenheid terug te vinden?

 RELIGIE 24: JODENDOM 7 - EUROPA 5

 Overal in Europa zijn joodse begraafplaatsen, op het platteland vaak klein en traditioneel, in de steden groter en meer geassimileerd.

JOODSE BEGRAAFPLAATSEN IN EUROPA OOST

In voormalige Oost-Europa vinden we alleen Azjkenazische joodse begraafplaatsen. De Azjkenazim trokken vanwege vervolgingen aanvankelijk vanuit Duitsland (=Azjkenaz) eerst oostwaarts en daarna weer westwaarts. Vaak bleven begraafplaatsen dan verweesd achter, zeker na de massale vernietiging van de joden in de Tweede Wereldoorlog. Er zijn zeker 10.000 joodse begraafplaatsen in de Oost-Europese landen, Rusland niet meegeteld.

Tsjechië

Voor de Tweede Wereldoorlog woonden er ca. 220.000 joden in Tsjechië, nu nog ca. 4.000. Er zijn ongeveer 1.145 joodse begraafplaatsen, waarvan het overgrote deel niet meer gebruikt wordt.
In Praag kun je het best de ontwikkeling van ruim 500 jaar joodse grafcultuur volgen aan de hand van de drie Praagse joodse begraafplaatsen: oud (1430-1787), intermezzo (1787-1890) en nieuw (1890).

Slowakije

Voor de Tweede Wereldoorlog woonden er zo’n 136.000 joden in Slowakije, nu nog ca. 2.500. Er zijn ongeveer 500 joodse begraafplaatsen, waarvan het overgrote deel niet meer gebruikt wordt.
In Bratislava liggen langs de Donau: de oude, waarvan het rabbideel ondergronds is geworden, en de nieuwe begraafplaats.

Polen

Voor de Tweede Wereldoorlog woonden er ca. 3,3 miljoen joden in Polen, nu nog ca. 10.000. Er zijn ongeveer 1.500 joodse begraafplaatsen, waarvan het overgrote deel niet meer gebruikt wordt.
In Warschau ligt in de wijk Powązk een agglomeratie van een katholieke, twee protestantse, twee islamitische en een joodse begraafplaats, die met 33 ha, meer dan 250.000 graven plus een aantal massagraven met slachtoffers uit het Getto van Warschau een behoorlijk grote ruimte inneemt.

Hongarije

Voor de Tweede Wereldoorlog woonden er ca. 800.000 joden in Hongarije, nu nog ca. 90.000. Er zijn zo’n 1.600 joodse begraafplaatsen, waarvan het overgrote deel niet meer gebruikt wordt.
De grootste joodse begraafplaats van het land ligt in Boedapest waar tot nu ca. 300.000 joden zijn begraven; er wordt nog steeds begraven. Het Holocaustmonument met alle namen neemt een prominente plaats in.

Roemenië

Voor de Tweede Wereldoorlog woonden er ca. 1 miljoen joden in Polen, nu nog ca. 20.000. Er zijn ca. 1.200 joodse begraafplaatsen, waarvan het overgrote deel niet meer gebruikt wordt.
De ene helft van de joden werd gedeporteerd door de nazi’s en vermoord in Auschwitz en de andere helft werd onder het communistisch regime weggepest of ‘verkocht’ aan Israël.
In Alba Iulia is één van de oudste joodse begraafplaatsen in Roemenië, waar de evolutie van de joodse bevolking door de eeuwen heen goed is te zien.

Baltische Staten: Estland, Letland, Litouwen

Voor de Tweede Wereldoorlog woonden er 355.000 joden in de Baltische Staten (Estland 5.000, Letland 95.000, Litouwen 155.000), nu nog ca. 10.000 (Estland 1.000, Letland 7.000, Litouwen 2.000). Er zijn ca. 250 joodse begraafplaatsen, waarvan het overgrote deel niet meer gebruikt wordt.

Het volledige artikel JODENDOM 7 - EUROPA 5 is hier te lezen (PDF)